Een nieuwe Column van Libert

Mijn smartphone werd wat onrustig omdat er zoveel beroep op ‘m gedaan werd. En liet me regelmatig weten dat ie opgenomen ie wilde worden. Soms trillend dan wel rinkelend fluisterde hij mij toe dat ie maar niet aan rust toe kwam omdat ie altijd dag en nacht opgeladen moest klaarstaan.

De smartphone was al zo’n 8 jaar oud en liep op zijn laatste benen en werd spoedig aan zijn lot overgelaten. Soms heb ‘m laten schrikken door een bananenschil vlak voor zijn benen te laten vallen. De smartphone in kwestie moest er maniakaal om lachen.

Toen ie seniel was geworden heb ik deze mobiel definitief ter ziele laten gaan.

Hopelijk heeft ie nog een tweede leven te goed want tijdens mijn laatste opname heb ik ‘m in drieën gebroken, waarbij een enorme rook ontwikkeling vrijkwam en ie feitelijk gecremeerd is.

Rust zacht, ik zal je missen.

De achterklep van de degelijke Motorola heb ik nog behouden en beschouw ik maar als de dunste telefoon ter wereld, waar ik nog regelmatig op korte afstand met anderen heb gesproken.

Tijd voor een nieuwe 2e-handsje.

Door Libert

Het is een mooie herfstdag en de bladeren vallen gestaag als gedachten voor me uit. Het zijn er nog niet veel. De dag staat nog aan het begin van zijn bestaan. In de hectiek en waan van de dag vinden mijn wandelschoenen stevig grip op het pad wat voor me ligt.

Ondanks de naderende winterwende en de kortere dagen zie ik nog kans met een lichte tred en optimisme door het leven heen te struikelen en weer op te staan in het nieuwe millennium dat zich in al zijn complexiteit voor onze ogen ontvouwd.

En daar valt altijd wel een mening voor paraat te hebben. Een column over te schrijven.

Al wandelend turf ik mijn gedachten. Een mens heeft naar verluidt gemiddeld enkele tientallen duizenden gedachten per dag te verwerken en het lijkt ondoenlijk elke gedachte een rol te laten spelen op het avontuur van je levenspad.

Voorlopig ben ik dus nog niet uitgeteld en wandel ik met goede moed door.

Door Libert

Met enige regelmaat schrijf ik geen maandelijkse column, wat op zich wel het streven is. Even niks doen is dan desgevraagd het antwoord op wat je dan doet. Wat zich vaak vertaald in voor de buis hangen, hier in de lage landen. En al is het een vrij passieve bezigheid, blijft er toch weer informatie te verwerken. Echt niksnutten is er niet bij. Niet productief zijn heeft toch een wat slechte naam. Want het resultaat telt.

Nu kijk ik nog maar sporadisch TV en verbaas me dan nog steeds over de reclames en die bladvulling die daar omheen is geprogrammeerd. ‘Werk overal’ juicht de reclame van een gerenommeerd hardware bedrijf ons toe als aanbeveling voor de aanschaf van de zoveelste generatie hardware, juist nu.

Juist ja. Ik dacht dat computers ons werk uit handen zouden moeten nemen in plaats van ons overal aan het werk houden. Maar ik ben dan ook een geroutineerde niksnut.

In Bhutan kent men een systeem van een bruto nationaal geluk, waar de welvaart niet alleen in economische termen als bruto nationaal product omschreven wordt.

Dat het mogelijk een ideaal gedreven door armoede is, mag wat mij betreft de pret niet drukken.

Je moet toch ergens goedkoop op vakantie kunnen.

Door Libert

Bhutan

De poolkappen zijn (nog steeds) aan het smelten, de wouden worden verder ontbost, we zouden aan het begin van ingrijpende klimaatveranderingen staan, de pandemie duurt voort en vormt ons bestaan, het internet spant zich verder samen, her en der breken schermutselingen uit en de paus roept op tot wereldwijd gebed.

Het kan niet op voor de einde-der-tijden-klokkenluiders en andere onheilsprofeten en hun fans. Als je de slecht nieuws media mag geloven lijkt de wereld één groot kruidvat en staan we aan de vooravond van de apocalypse.

En dan verregent ons voorjaar ook nog.

De soep wordt volgens mij niet zo heet gegeten als dat deze is opgediend. De meeste mensen deugen, aldus Rutger Bregman in zijn gelijknamig lijvig boek. Ik heb het zelf nog niet gelezen, maar de stelling raakt aan de hoop dat de meeste mensen van goede wil zijn en vreedzame coexistencie ons voorland is. Maar het is geen nieuws dat wereldwijd miljarden mensen in vrede leven.

Dat is niet spannend genoeg. We zijn kennelijk liever in staat van ontsteltenis dan dat we gesteld zijn op onze medemens want die deugt niet. Of is dat juist wat Bregman probeert te ontkrachten en laten we ons ringeloren door zij die ons leiden door het bestaan.

Wat op zich ook geen nieuws is.

Toch?

Door Libert

Daar lag ik dan. Voor de tweede keer in korte tijd in het ziekenhuis voor een vermeende hartaanval. Het was dezelfde verpleger die de tekens van leven meetbaar maakte. Wil je er deze keer weer een kop thee en een broodje kaas? Ja, en graag wat mosterd erbij.

Na het meten kwam het weten; er was niets aan de hand. Psychosomatisch was de conclusie. Ik heb me dus verbeeld dat ik een hartaanval zou hebben gehad. Maar dan wel een met alle symptomen zou ik willen stellen. Maar de zogezegde wetenschap duldt geen tegenspraak.

Het is zoals het is.

Het is alleen wel opmerkelijk dat mijn verbeelding zich zo heftig manifesteert dat ik de fysieke gewaarwording van een hartaanval heb ervaren. In mijn verdraaid verwarde helderheid, meende ik de eerste keer nog een instant wederopstanding te hebben ervaren. Pasen lag toen nog in het verschiet.

Maar dat is in de uitprobeer wetenschap van de psychiatrie die zwaar leunt op de farmaceuten, een teken van hoogmoedswaanzin.

Nou, die plak ik als extra ster op mijn jasje.

Ik heb in afgelopen turbulente periode als ik het zo even mag karakteriseren, de hand van god gevoeld en zo nu en dan een praatje gemaakt. Wordt dat dan ook gezien als een symptoom van een aandoening? Ik zou de cijfers wel eens willen zien welk percentage van de wereldbevolking denkt of gelooft contact met god te hebben.

Meten is weten, nietwaar?

Amen

Door Libert

Erger jij als lezer en kijker je soms ook groen en geel aan dat feest en kabaal in de circustent van ons huidig bestel en het niet meer weg te denken social media geweld.

Vreselijke, onmenselijke zaken schieten de huiskamer binnen, of je wil of niet, er is altijd wel een scherm of aanplakbiljet in de buurt die onze focus kaapt.

En wie doet nou wat er gebeuren moet? De VN misschien of zal het toch afhankelijk blijven van de bereidwilligheid van de liefdadigheidsinstellingen en de sporadische kleinschalige initiatieven van de enkele individu die gewoon een vrachtauto vol levensmiddelen en mogelijk eerste hulpkits in laadt en de reis zelf onderneemt naar het getroffen gebied vanuit het thuisland.

Ik zal hier niet verder in wroeten als een wortelkanaalbehandeling, al zou ik graag eens een gesprek willen voeren met de huidige voorzitter van de VN, want ik voel de kiespijn al weer aankomen.

Maar voor nu oogjes dicht, snaveltjes toe en vergeet het mondkapje niet.

En morgen weer gezond op.

Door Libert

Langzaam trap ik mijn fiets in de richting van het stadsdeel waar ik heb afgesproken met mijn wandelgenoot. Bij een rotonde ga ik rechtdoor. Ik heb zin om de rotonde nogmaals rond te gaan als in a merry-go-round. De kermis in Wijchen was ook al afgelast, dus zelf maar de attractie bedacht, nietwaar. Ik sla na een aantal rondjes, wat duizelig geworden van het plezier, rechtsaf. Wat nogal voor de hand ligt; dat je uiteindelijk rechts afslaat. Bij een rotonde. Als het goed is.

Mijn aandacht word getrokken door een expressie op een meterkast; vertrouw elkaar. Graffiti zou ik het niet willen noemen, maar het was wel een tag die me is bijgebleven. Aangekomen bij mijn wandelgenoot stappen we in de auto, de bestuurder met een gezichtsmasker voor en ik vouw mezelf de kofferbak in om vooral ook de 1,5 meter afstand te verzekeren.

We staan stil voor een verkeerslicht, dat ons ditmaal tot stoppen heeft gemaand, en links van ons rijd een wat oudere man op de fiets, kennelijk wat verward, als een spookrijder de linker weghelft op en steekt over, door rood.

Al enige tijd lijk ik om me heen steeds meer mensen te ontwaren die zich wat verward door deze tijd heen leven. En elkaar wat angstig en soms wantrouwend gadeslaan.

Het lijkt niet voorbehouden aan de oudere generatie, maar daar lijkt het merendeel van de angst en wantrouwen wel te bespeuren. Het is druk op de wandelroutes, meestal in paren en soms een wat groter groepje, die niet per se onachtzaam zijn maar zo gewend zijn met elkaar om te gaan, dat ze ook nu blindelings lijken te vertrouwen dat ze gezond en wel in elkanders aanwezigheid kunnen zijn.

Een vanzelfsprekendheid die nu al enige tijd onder druk staat, maar nog niet in de achteruitkijkspiegel is verdwenen.

Gelukkig maar.

Door Libert

De week van 14-20 september was de week van de Socialrun, waar de RIBW volop aan meedeed met een eigen team. Het programma was wat anders dan de jaarlijkse sponsorloop, door de Coronatijd. Een kennis van mij vroeg of er ook mensen met een psychische kwetsbaarheid zelf meededen aan de activiteiten, omdat op de site van Socialrun vooral teams lijken te prijken van mensen die werkzaam zijn in deze sector. Ook in de organisatie van dit initiatief lijkt de cliënt de grote afwezige, alhoewel dit natuurlijk niet hoeft te betekenen dat ze er niet zijn.

Laten we vooropstellen dat het een nobel streven is om op deze manier aandacht te vragen voor de acceptatie van je medemens, maar dan is het natuurlijk wel handig als we een beetje mee werken.

Waarschijnlijk is het ook wel tekenend voor de noodzaak van het initiatief, temeer omdat mensen met een psychische kwetsbaarheid vaak helemaal niet in de picture willen staan en buiten de eigen comfortzone willen gaan.

En de term: “mensen met een psychische kwetsbaarheid”, daar is ook de nodige aandacht aan besteed, vermoed ik. Om de tere cliënt te beschermen of om het makkelijker bespreekbaar te maken. Nee, Libert is niet gek. Hij is alleen psychisch een beetje kwetsbaar.

En zou je het zo stellen dan is elk label niet goed. Maar misschien is het aanbrengen van een onderscheid tussen hen die de kwetsbaarheid van de menselijke geest al kennen en zij die dat niet kennen of er minder gevoelig voor zijn, sowieso wat kunstmatig en vervreemdend.

Door Libert

Socialrun

Langzaam komt er weer meer beweging in de dagactiviteiten die ik node gemist heb de laatste maanden. Ik heb zo veel gecomputeerd dat mijn moederbord er kapot van is. Of ligt het aan de warmte dat mijn computer zo oververhit is geraakt?

Ook de batterij van mijn fiets laat het afweten en duwt mij als elektrisch aangedreven medemens in de richting van de winkel voor een nieuwe batterij. Goh, wat zijn die dingen duur zeg. Maar dan heb je ook wat. Met de huidige batterij heb ik ruim 31.000 km gefietst. Al aardig in de richting van de omtrek van de aarde zelf.

Nog liever ziet de noodlijdende economie echter mij het geld besteden aan een nieuwe fiets. En ook eerder een nieuwe computer dan deze (zelf) te repareren.

Geld moet rollen is dan het idee. De economische radaren dienen gesmeerd te blijven worden. En de produktlevenscyclus dient in acht genomen te worden. Daar kan ik me op zich wel in vinden, edoch lijkt het geld omhoog te rollen.

Een wijs man, waarvan de naam me even is ontschoten,, schijnt al eeuwen geleden geconcludeerd te hebben dat iedereen miljonair wordt maar dat iemand de eerste moet zijn.

Leuk bedacht, maar het duurt wel verrekte lang zo.

Ach, ik ben dan wel niet zo rijk, maar voel mij wel gezegend in een land als Nederland te wonen. Waar niemand echt honger hoeft te hebben en er altijd drinkbaar water is.

En waar voor mensen die niet zelf in hun onderhoud kunnen voorzien, toch een menswaardig bestaan mogelijk gemaakt kan worden.

Tel uit je winst.

Door Libert

Op de achtergrond klinkt het zoefende geluid van de nabij gelegen snelweg die bijna letterlijk grenst aan het stadspark waar ik bedachtzaam zit te verkeren. Het geluid ervaar ik als een een onderdeel van mijn omgeving, niet storend en met zijn eigen cadans. De snelweg zelf lijkt verzonken te zijn in het landschap, zo bezien vanuit het park. De vogels in het park hoor je prima trouwens.

Het is rustig in het park zelf, op die luidruchtige vogels na dan ;). Hier en daar vind een mens zijn weg door de bomen, gewassen en de kleine meertjes.

Ik overdenk mijn ziekte en stel de waanzinnigheid van het leven an sich als referentie.

Ja, vind je het gek. De mens is tenslotte op z’n minst wonderlijk en bij vlagen magistraal. Waanzin ligt wat mij betreft maar een paar deuren verder.

En ik heb begrepen dat als elk mens op deze aardse bol langs de alsmaar evoluerende psychiatrische meetlat wordt gelegd, bijna iedereen vroeg of laat wel wat mankeert.

Dus schudt het stigma maar van je af, want je bent in goed gezelschap.

Niets menselijks is ons vreemd.

Door Libert

Midden in de nacht werd ik wakker. Het was geen schrikken. Ik had dorst en inmiddels heb ik als een goed consument betaamt mijn levensbehoeften laten opwaarderen. Ik denk bij drinken in plaats van water meteen aan een van de betaalde drinkwaren van de super. Dat kan water ook zijn natuurlijk, maar als ik dan de stellages zie met al dat geflest water voel ik me toch een beetje in het ootje genomen. Hier in Nederland dan. Het water wat er uit de kraan komt kost wel iets maar dat is dan vaak voor het transport ervan.

Daar denk ik dan maar aan als het regent en de kostbare vloeistof ons weer wordt gegund.

Ik sta en popel om even te gaan wandelen. Met de wandelschoenen al aan, trek ik mijn jas aan. Heb ik de sleutels bij me en mijn portemonnee op zak? Je moet je ten slotte kunnen identificeren. Dus ook op mijn nachtelijke wandeling in de omgeving van mijn huis, neem ik aan. Moet je jezelf thuis ook kunnen identificeren eigenlijk? Geen idee.

Het regent inderdaad. Zachtjes. het is mild voor het tijd van de jaar en gezien het tijdstip.

Ik hoop dat de dagbesteding gauw haar deuren weer opent.

Door Libert

Heb jij dat ook wel eens? Ben je net rustig en ontspannen en wordt om deze of gene reden je aandacht weer getrokken. Of je nog een mening lust. En je dus weer geprikkeld wordt om een mening te vormen.

Vaak is de reactie op dat moment ingegeven en niet een doorwrocht epistel over hoe je nou werkelijk ergens over denkt. Iedereen kan wel denken dat hij of zij ergens voldoende over (na)gedacht heeft. Maar dat gebeurt toch zelden en vaak onbewust, zo is mijn gedachte daar over.

Een mening dus. Tja. Ik ben al blij als het moment een keer niet wordt opgenomen. Ik heb zo een andere context leren kennen als het gaat om een (crisis) opname. Verwarrend allemaal, maar je mening wordt daar dan niet over gevraagd. Je mag er wel wat van vinden als lijdend onderwerp, maar het legt maar weinig gewicht in de schaal.

Enfin, genoeg daar over. Ik zag dat dit jaar november weer presidentsverkiezingen in Amerika zijn en dat er weer flink met geld gestrooid gaat worden.

Ik geloof dat naast een hele boel pegels het ook belangrijk is om wat controversiële zaken in je politieke agenda te hebben staan.

Mijn gedachten gaan in eerste instantie uit naar een raketprogramma of een moderne zwaartekrachtslinger om het overstelpende aanbod van gebruikte wegwerpluiers in de ruimte te slingeren. Mooi shitverhaal.

Ik heb verder geen betaalde baan en ben nergens vrijwilliger, maar ik denk af en toe wel mee hoor.

Dat je het maar even weet.

Door Libert

Wat jammer toch, mijn Phoenix houdt op te bestaan. Ik wil verder niet teveel op de feiten vooruit lopen, maar zoveel lijkt wel duidelijk. Terwijl het zo’n mooi beeld schiep toen ik voor het eerst de naam in verband met de psychiatrie hoorde, aan het begin van deze eeuw.

Want dat je tot as afbrandde als je een ‘zware psychiatrische aandoening’ had opgelopen kun je wel stellen. Als je mij mijn gebruik van de dagblad chocolade letters wil vergeven.

En nog even over de mythische kant van ervaringsdeskundigheid, herstel en emancipatie; die lijkt ook alleen maar voor de bühne te schijnen. De ervaringsdeskundige die het vak op school heeft geleerd en daar wel eens depri van was. “Ik heb het ook meegemaakt.”

Wat een flauwekul zeg.

Misschien moet ik ook niet zo verbaasd zijn. Zoals met zoveel zaken in de 21e eeuw waar de bestuurders symboolpolitiek tot een nieuwe hoogte hebben weten brengen, zijn ook hier succesvol idealen tot beleidsstukken versnippert.

Maar waar is de mening van de door de wol geverfde cliënten die van de echte wanten weten? Platgespoten, gesepareerd wellicht? Even mythisch als de Phoenix zelf en de heilig verklaarde vrije wil en vrijheid van meningsuiting, zo lijkt het.

We zullen in de donkere dagen die komen maar een kaarsje branden voor onze Phoenix.

Door Libert

Al een tijdje schrijf ik niets af. Waarom weet ik niet. Het is niet dat ik me niet meer verwonder over het landschap en de mensen om me heen.

Het voelt echter aan als een druppel in een grote oceaan van de bijna 8 miljard zielen die deze magische blauwe bol rijk is.

Alles wat ik bedenk lijkt zo vanzelfsprekend al eerder bedacht door een ander.

“Als hij kon toveren kwam alles voor elkaar. Als hij kon toveren was niemand de sigaar. Als hij kon toveren, kon toveren, kon toveren, kon toveren dan hielden alle mensen van elkaar.“*

En als ik kon toveren, dan betoverde ik jullie allemaal met dit onafgemaakt verhaal.

Door Libert

* Toveren, Herman van Veen 1987

De eerste maandag van de maand juni was er een overgang te beluisteren en te aanschouwen. Naast het traditionele oefenalarm werd er eveneens een oefening met een smartphone alarm gehouden.

Het hing al een tijdje in de lucht dat ook dit relikwie uit het analoge tijdperk met uitsterven bedreigd wordt door de smartphone epidemie.

Ik hoor toch liever de vertrouwde sirene klinken dan het gezamenlijke gekrijs van de smartphone houders. Het had in weerwil van de functie toch een geruststellend geluid. Waarschijnlijk minder als de sirene op een andere dag klonk. Wat ik me niet kan heugen.

Kun je trouwens je eigen ringtone koppelen aan het alert?

Dat zal dan wel een kakofonie zijn wat losbarst met al die persoonlijke ringtones voor het alarm.

En kunnen nostalgische Nederlanders natuurlijk ook de vertrouwde sirene nog laten weerklinken. Dat dan weer wel.

Zo wordt het nog een persoonlijke beleving, zo’n alert.

Leuker kunnen we het niet maken.

Door Libert

Ongeduldig sta ik met mijn bonuspasje bij de toonbank van de lokale kiosk voor een pakje shag. Ik vraag naar mijn favoriete merk. “Uw bonuspasje kunt u hier niet gebruiken, maar wilt u misschien de spaarzegels voor uw uitvaartverzekering, meneer?”

Ik reken af en loop deze keer naar huis. De stappen-app laat een notificatie horen die klinkt als ouderwets kassagerinkel. Weer een mijlpaal bereikt bericht de app van de ziektekostenverzekering, u kunt als u zo doorgaat in aanmerking komen voor o.m. een vermindering in mantelzogplicht, eigen bijdrage voor de huisarts of sparen voor een tegemoetkoming voor (nieuwe) steunzolen.

Enigszins verveeld vervolg ik mijn weg, gesponsord door de supermarkt en Nike, met zelf aangeschafte promotie materialen.

Bij mijn voordeur check ik weer in en wordt een bescheiden welkom geheten. Het saldo voor de energie is laag meldt het digitale bord boven de voordeur in rood opgelichtte tekst.

Ik zucht en het CO2 alarm begint te loeien.

Door Libert

Heb jij de mooie klachtenroute kleurenplaat van het RIBW ook ontvangen? Ik kreeg er een beetje schele hoofdpijn van, maar verder de complimenten nog. Is het trouwens de bedoeling dat ik deze een prominente plek geef in mijn woning en in mijn gedachten, op zoek naar onvrede?

Verwacht het RIBW eigenlijk meer onvrede onder zijn cliënten? Klagen we teveel met zijn allen?

Het is maar net waar je het accent op legt in de omgang met elkaar, nietwaar? De nadruk leggen op dat wat niet goed is of niet naar wens lijkt te gaan leidt vaak tot meer onvrede en klachten, bedenk ik me dan meestal.

Het voedt wat mij betreft ook wel het beeld van de slachtofferrol van een klagende psychiatrisch patiënt, die de zorgverlener verwijt dat zijn of haar leven niet loopt zoals deze zou willen.

Misschien ben ik wat inschikkelijker geworden over de jaren, maar laten we maar tevreden zijn met het gegeven dat het op papier in ieder geval goed georganiseerd lijkt te zijn. Mocht er echt iets aan de knikker zijn.

Verder geen klachten.

Door Libert

Flyer klachtenroute RIBW Nijmegen & Rivierenland

Om maar met de deur in huis te vallen; ook dit jaar word ik weer jarig. Ik vind het meestal nix. Net als met de kerst wil ook de verjaardag met de wijnen van de supermarkt er maar niet mee lukken. Ik sta in de rij met mijn mandje bescheiden en kijk de supermarktkassamedewerker weer verwachtingsvol aan. Maar ook deze weet van nix.

Ik ben dan ook duidelijk ruim boven de 18, dus ik zou zelf ook van de hoed en de rand moeten weten is het stilzwijgend verwijt. Ik loop even terug naar de schappen voor de mosterd. Ik ben tenslotte in mijn 50e levensjaar. Ik vraag een andere supermarktmedewerker of deze de mosterd wil aangeven. “Ik kan er niet bij, mijn molenwieken doen het niet zo goed meer”, flap ik met de armen. “Werkt Sancho Panza nog hier?”.

Er wordt enige stennis verwacht. Ter mijner verdediging; ik had mijn mandje eerst neergezet. Een supermarktmedewerker in hogere rang verzoekt mij het hoofd niet boven het maaiveld te steken als ik nog zonder restricties boodschappen wil blijven doen.

Enigszins verongelijkt reken ik bij de kassa af en wordt bij de uitgang vriendelijk verzocht mijn ezel niet meer te dubbel parkeren, anders zwaait er nog wat.

Door Libert

Van de zomer wilde ik de zwartepietendiscussie al aanslingeren uit balorigheid, wat heeft dat tenslotte om het lijf?
Maar toen was bruin worden nog een nationaal tijdverdrijf.

Nu de kans op witte sneeuw weer begin toe te nemen, neemt mijn animo er een woord aan vuil te maken, evenredig af.
Het verdeelt ons alleen maar verder, en wel op een draf.

Nu ben ik ook wel een beetje moe van al dat heen en weer gereis.
En dan moet ik ook nog terugkomen per vliegende arrenslee, verkleed als de kerstman deze keer, ik lijk wel niet wijs.

Maar dat mag geen belemmering vormen voor goedhartig zijn in deze tijd.
We hebben tenslotte meer overeenkomsten dan onenigheid.

Gelukkig kan ik het na kerst weer rustig aan doen, schoenen uit en met de voeten omhoog.
En volgend jaar misschien toch maar eens langszij de psycholoog.

De Sint

Door Libert

Het is begin november en de wintertijd rukt nadrukkelijk op. De tijd dan wel te verstaan. Het weer is wat anders. Het is een prachtige dag en aangenaam mild. Wat inmiddels ook weer met gemengde gevoelens ontvangen wordt. Iets met het klimaat, geloof ik. Ik loop langs een klein plantsoen, aangelegd ten behoeve van de vele bewoners van de aanleunende flats. Onder een boom van middelbare leeftijd ligt een onopgemaakt matras met een onbekende bestemming. Zou het de rustplaats zijn van een minder bedeelde? Was de matras de eigenaar onwaardig geworden?

10 jaar geleden had een student in Nederland het lumineuze idee om het slapend rijk te worden letterlijk in beeld te brengen door live op zijn website voortdurend in bed te zijn. Ik weet niet hoe lang hij het nog volgehouden heeft, maar ik heb de stellige indruk dat hij inmiddels het bed wel heeft verlaten.

Misschien is het dat matras wel, juicht de stadsjutter in mij. Een object voor de verzameling curiositeiten van de 21e eeuw. Misschien kan ik er nog een habbekrats voor krijgen en anders is het ook goed.

Ik geeuw nog wat en loop verveeld door. Slapend rijk worden, het zal wel. Ik word liever uitgerust wakker. Als kind droomde ik wel van een vliegende bed waar ik behaaglijk onder de dekens over land en zee mee vloog. Ongetwijfeld geïnspireerd door de Nederlandse serie “Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, meneer”.

Dat slapend rijk worden een gegeven is, wordt wat makkelijk overheen gekeken. En soms kan een matras al genoeg zijn om daar mee te beginnen.

Door Libert

Onlangs werd ik uitgenodigd om eens een stukje te schrijven zonder oordeel. Maar waar hebben we het dan over? Het woord oordeelvrij komt overigens niet in het Nederlands vocabulaire voor. Ook niet in het wiki woordenboek. Daar kun je dan nog wel het van oordeel afgeleide woord oordeelloos vinden, maar dat is weer niet opgenomen in het Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.

Tja. Dat is dan ook weer typisch. Ik moedig mezelf dus al enige tijd aan om oordeelloos waar te nemen. Wat niet altijd meevalt. En soms neemt de ander al aanstoot aan het waargenomen te worden. Gewend als we zijn dat de waarneming ook de belofte van een oordeel inhoudt. Het verwijt dat er zich een nog onuitgesproken mening vormt.

Maar kan een mens eigenlijk wel waarnemen zonder oordeel? Kan het nastreven van oordeelloze waarneming een mirage zijn? Is het iets wat je kunt leren of trainen? Of is het juist andersom, en wordt het oordelend waarnemen gecultiveerd?

Is het nastreven van oordeelloze waarneming en de wens zonder oordeel waargenomen te worden eigenlijk niet een verlangen naar de quasi verlichte staat van de eerste levensjaren?

Wie het weet mag het zeggen, alleen dan oordeellozer graag.

Maar dat hoeft niet.

Door Libert

Je kent het vast wel; wil je net aan het eten beginnen, belt er een medewerker van een callcenter met een aanbieding van het een of ander. Meestal is mijn reactie in de strekking dat ik het niet op prijs stel om zomaar door willekeurige aanbieders gebeld te worden. En meestal is dat niet voldoende. ‘Mag ik vragen waarom?’. Nee, dat mag je niet.

Vervolgens wordt je beleefdheid nog wat verder uitgemolken en word je gewezen op de rechten die je als consument hebt in deze en dat je jezelf kunt aanmelden voor het bel-me-niet register.

Daar kun je dan waarschijnlijk ook terecht voor het bel-niet-zomaar-aan-mijn-deur register, het val-me-niet-lastig-bij-de-ingang-tijdens-het-winkelen register en het stop-nou-eens-met-ongevraagd-mijn-surfgedrag-in-kaart-te-brengen register.

Hoezo moet je jezelf laten registeren om niet lastig gevallen te worden? Laten ze een bel-me-wel register opzetten, kijken of ze dan nog lang werk hebben.

Rare jongens hoor, die marketeers.

Nu ja, het valt me nog mee dat ik (nog) niet verplicht ben om de marketeer te woord staan in het kader van het algemeen economische belang of omdat ze met uitsterven bedreigd worden.

Door Libert

Al sinds het begin van deze eeuw verwonder ik me over het ontbreken van een cadeauwinkel in het psychiatrisch ziekenhuis op de Nijmeegsebaan, gelijk aan die van een regulier ziekenhuis. Je kunt als bezoeker geen bloemetje of fruitmand kopen, of wat leuke ballonnen en een geestig get well kaartje om de zieke te verrassen.

De gedachte achter de presentjes voor de zieke, hangt neem ik aan samen met het idee dat een zieke wel wat extra’s kan gebruiken om op te beuren of aan te sterken. Maar dat geldt opeens niet voor een psychiatrisch patiënt? Die zijn geestelijk ziek, niet lichamelijk? Wat op zich al een vreemd onderscheid is.

Het was ook vaak niet druk tijden de reguliere bezoektijden was me opgevallen, dus er zal ook niet veel vraag naar zijn. Maar wat zegt dat eigenlijk? Zegt het iets over de staat van het sociale netwerk van de patiënt zelf? Is het niet meer dan een kwestie van vraag en aanbod?

De zorg is tenslotte een markt geworden, nietwaar.

Ik weet verder niet of het ontbreken van een cadeauwinkel gewoon is in alle GGZ-instellingen verspreid over Nederland, maar ik vermoed van wel. Dat lijkt me dan een gat in de markt. Is er geen entrepreneur die daar een leuke franchise van kan maken? Misschien alleen uit idyllische overwegingen?

Ach, malle ik en mijn utopische denkbeelden, hoor ik mezelf tegenspreken.

Money talks, bullshit walks.

Door Libert

In Spanje had in 2010 een wat voortvarende dame naar verluidt de zon proberen te claimen. Jaren daarvoor was mijn fascinatie gewekt door een advertentie van een bedrijf waar je voor een relatief klein bedrag een lapje grond op de maan kan verkrijgen. Het betrokken bedrijf biedt dit al sinds 1980 aan.

Allemaal wat, schijnbaar frivole, voorbeelden hoe bizar de rechtenverlening soms kan zijn.

In 2017 bereikte mij het gerucht dat the powers that be besloten hadden de exploitatie of mijnrechten in ‘ons’ zonnestelsel alvast te verdelen. En gelijk ook maar dat van de rest van het heelal, geloof ik. Of misschien is het beperkt gebleven tot de Melkweg. Tja. Hoe megalomaan kun je zijn. We zijn de planeet nog niet koud af of men is al plannen aan het maken om de boel te plunderen.

En meteen maar de basis te leggen voor een, vooralsnog theoretisch, maar potentieel conflict met de medebewoners van het heelal.

Gerede kans dat zodra wij het zonnestelsel trachten te verlaten om deze universele rechten ten gelde te maken we vroeg of laat geconfronteerd worden met belangen die niet de onze zijn.

In weerwil van het onvoorstelbaar groot universum en de schatting dat er tientallen miljarden mogelijk leefbare planeten zijn in de Melkweg alleen al, wordt er echter door deze doorsnede van de mens gedaan alsof we nog steeds het middelpunt zijn en de aarde plat.

Ach, niet geschoten is altijd mis zal er gedacht worden. Alleen staat dat dan inmiddels wel als een bullseye op ons voorhoofd getatoeëerd.

Door Libert

Binnenkort mogen we weer. Het tussenstation van de democratie heeft zichzelf weer aangekondigd. De verkiezingen. Ik was verder niet van plan om me te verdiepen in de actuele onderwerpen of me anderszins ermee bezig te houden. En te stemmen waar ik me al jaren thuis voel.

Er valt echter niet aan te ontkomen. Als het niet een in-house drive by is dan wordt je wel bijna van je sokken gereden door een campagnebus van de een of andere partij. De nietszeggende soundbites schreeuwen je toe op de alom aanwezige billboards.

Debatje hier, tv-optreden daar, zo stel ik me voor. Je kunt het politieke dier even in al zijn pracht en praal in het wild tegenkomen, heb ik horen fluisteren.

Even is er liefde voor de brave burger. Daarna rijdt de trein weer onverbiddelijk verder. Ik heb begrepen dat een aantal partijen al bij voorbaat de uitslag van het raadgevend referendum naast zich neer zullen leggen. Dit zou ook de laatste keer zijn dat er een raadgevend referendum gehouden wordt aangezien het afgeschaft is.

Ik vraag me af of er nog een tijd komt dat de verkiezingen zelf als raadgevend wordt beschouwd.

Of is dat inmiddels in de praktijk al zo?

Door Libert

Afwisselend bezorgd en verwonderd dat een beetje lucht in de banden mij scheidt van een betrouwbare fiets, rijd ik behoedzaam de straat uit. Het is al donker en het sneeuwt een beetje. Ik rem af. De fiets komt piepend en knarsend tot een stilstand. Ik probeer diep adem te halen. Leef in het moment.

De sneeuw verwatert op mijn gezicht tot druppels. Of heb ik verdriet? Ik moet afscheid nemen van mijn geestelijke steun en toeverlaat van jaren. Ik moet stoppen met roken. Al enige tijd. Het is altijd een goed advies trouwens. Heb ik me laten vertellen. Ik vind het niet erg om te roken. Alleen de gevolgen zijn wat minder.

Geveld door een pakje shag, bedenk ik me als ik weer snel buiten adem ben of kortademig. Of in de ochtend als ik ondanks de geïrriteerde luchtwegen, aantasting van de longen en de vermoeidheid, als eerste naar de shag grijp.

De politieke uitgesproken ambitie voor een rookvrije generatie is een mooi streven, maar hoe zit het dan met de verstokte rokers? Die moeten maar dubbel en dwars het gelag betalen? Eigen schuld, dikke bult? En voortdurend geconfronteerd worden met het horrorkabinet van plaatjes op de verpakkingen? U bent gewaarschuwd.

Laten ze eens pogen de al verslaafde roker niet alleen de stuipen op het lijf te jagen, maar ook helpen te leren verbeelden hoe het is om niet te roken, verzucht ik me dan wel eens.

Het zou een hele verademing zijn.

Door Libert

Bent u wel eens in de Action geweest? Ik inmiddels ook. In het begin durfde ik niet zo goed. Ik was bang om er niet meer uit te kunnen komen. Verdwaald tussen de koopjes en ingeklemd tussen de koopjesjagers.

En alles voor een habbekrats. Of had ik dat al gezegd?

Ik was ook een beetje bezorgd of je bij de uitgang niet alsnog aangehouden zou worden voor het kopen van gestolen goederen. Of de rekening krijgt gepresenteerd voor gederfde looninkomsten. Of worden geconfronteerd met een kleine robot opstand van fabriek robots die zich niet voldoende voelen gewaardeerd.

Volgens de bank is de toko al een aantal jaar de beste winkelketen van Nederland. Maar wat zegt dat eigenlijk? Het antwoord laat zich heel technisch beschrijven in ‘gemiddeld behaalde cijfers per aspect’. Ethiek en produkt oorsprong is daar geen onderdeel van. Dat past niet binnen de beleving van de bank, de winkelketen en eigenlijk ook niet binnen die van de consument. Het is vooral een kille berekening van een hoe goed geolied de winkelketen zijn waar afzet. We willen niet weten hoe de worst gemaakt wordt.

‘Life is an act of consumption’ bracht een acteur treffend ten tonele in de in 2015 uitgebrachte space opera film ‘Jupiter Ascending’.

Het zal allemaal wel, maar kan dat ook een tandje lager? Of is het consumeren nog de enige weg naar economische stabiliteit en welvaart voor een steeds grotere groep mensen?

Wie het weet mag het zeggen, hier is op de goede afloop.

Door Libert

Jupiter Ascending

Enige tijd geleden kwam het ‘komt naar je toe’ team van de postcode loterij langs de deur zeilen. Ik was wat geagiteerd en had geen zin om de vertegenwoordigers van deze chantage loterij, mild en oordeelvrij tegemoet te treden. Dat ‘moet’ tenslotte eigenlijk wel van de mindfulness leer.

In eerste instantie bedacht ik me nog dat ze bij vergissing i.p.v. bij de bovenbuur bij mij hadden aangebeld, maar ik bleek op ‘het lijstje’ te staan voor een kado. Welke lijstje dan? Dat van het telefoonboek minus de mensen die al lid zijn? Hou toch op zeg.

Ik zag verder ook geen gouden envelope of een auto met een grote strik eromheen dus daar hoefde ik het ook niet voor te doen.

Enfin, geen interesse, einde verhaal. Ik zag later dat er landelijk een cadeaukaart aangeboden is aan grote groepen mensen, te gebruiken voor o.m. boodschappen in een niet nader te noemen supermarkt voor het samenstellen van een duurzame maaltijd.

Kan iemand mij uitleggen wat er precies duurzaam is aan de no brand gerookte schouderham van de plaatselijke grootgrutter? Is Wakker Dier hier van op de hoogte? Of is het ook een van de goede doelen?

Vergeef me mijn cynisme, maar ik was al eerder wat verrast, zeg maar, dat ook Amnesty International zich laat sponsoren door deze loterij.

Wilt u een duurzame en vreedzame samenleving? Geld is de oplossing. Waag gerust een gokje met lang bevochten idealen. Het is een win-win situatie, lijken ook de goede doelen nu te zeggen.

What a wonderful, wonderful world.

Door Libert

Onlangs werd ik weer getroffen door de situatie waarin kinderen van nu soms verkeren als het gaat om de behandeling van het psychiatrisch benoemd ziektebeeld van ADHD. En dat dat vaak leidt tot het gebruik van een of meerdere medicijnen. Nou ja, medicijnen, designer drugs zeg maar. In 2015 waren er 91.000 kinderen in de leeftijd van 5 tot 14 jaar in Nederland alleen al die het middel concerta of ritalin gebruiken. Het wordt eigenlijk met een hoofdletter geschreven, maar aan die zelf importantie van de farmaceutische industrie heb ik mooi broertje dood. Voor hen is het niet meer dan een nieuwe afzetmarkt om het debacle van de voortdurende groei en winstverwachtingen het hoofd te kunnen bieden. Je zou er druk van worden in je hoofd als bestuurder in zo’n bedrijf.

Ik begrijp dat de werkzame stof in concerta en ritalin tot hyperfocus leidt, dus misschien hebben ze het eerst bedoeld als middel voor in de bestuurskamers van het farmaceutische bedrijf zelf. Als bonus kun je er ook psychotisch van worden of hallucinaties krijgen dus dat zou ook een hoop verklaren.

Want met zoveel kinderen in medicinale behandeling – let wel, vanaf 5 jaar – voor dezelfde aandoening (ter vergelijking; in 2015 telde Nederland zo’n 2,4 miljoen kinderen onder de twaalf jaar) zou je je toch moeten gaan afvragen of niet de kinderen maar de omstandigheden waaronder deze opgroeien ongezond zijn.

Het doet me sterk denken aan het voorbeeld van een klas kinderen, waarvan na een verhuizing naar een nieuw gebouw eerst één kind gediagnosticeerd werd met een aandoening aan de luchtwegen en daar medicijnen voor kreeg. Later volgden meer kinderen en elke keer werd weer de diagnose gesteld dat er iets mis zou zijn met de longen van het kind zelf. Pas later werd vastgesteld dat het te maken had met de ventilatie, maar niet voordat een significant deel van de klas aan de medicijnen was.

Een van de eerste indicatoren van ADHD is ‘het niet zo goed kunnen meekomen op school’. Maar is het daar niet waar de schoen wringt? Verwachten we eigenlijk niet teveel van (het aanpassingsvermogen van) de kinderen? En andersom, krijgen de kinderen niet een te hoog verwachtingspatroon van zichzelf? Ervaren ze teveel prestatiedrang? Tieners met een burn-out zijn ook al geen nieuws meer.

Eén ding zou in ieder geval zeker zijn; de medicijnen veranderen het kinderbrein blijvend.

Door Libert

Nu de redactie van het Cliëntenplein en Webwerk een aantal weken gesloten is in verband met vakantie van deze of gene, word je als Koos Werkeloos weer eens met de neus op de feiten gedrukt.

Dat je veel vrije tijd heb is niet hetzelfde als vakantie hebben. De dagbesteding of werk is wat mij betreft een vakantie van jezelf. En het geeft de vrije tijd die je hebt meer waarde.

Je hoeft verder ook geen psychiatrische aandoening te hebben om na langdurig werkeloos thuis te zitten tegen de muren op te lopen – van verveling. Ja, misschien als je centen genoeg hebt om wat te ondernemen of net de loterij gewonnen hebt. Niet dat dat alles oplost.

Armoede maakt creatief, echoot mijn opvoeding nog na. En verveling ook, vulde iemand mij onlangs aan. Dus ik ga maar kamperen in Tuinesië, verruil een weekend aan zee met het Waalstrandje en het bezoeken van de Kaaij.

Ach, er is ook genoeg te doen, ook al heb je maar een krappe beurs; een wandeling met zonsondergang door de Haterse vennen, een fietstocht door de bossen bij Groesbeek, de Beerendonck bezoeken. Het kost allemaal niets, alleen wat moeite.

“Always look on the bright side of life”, klinkt het liedje van Monty Python’s Eric Idle dan soms in mijn oren. Nog los van de rest van de tekst van het liedje en de context waarbinnen deze in de film Life of Brian ten tonele gebracht wordt, lijkt het me een goed advies.

Door Libert

Always look on the bright side of life

‘Hoofdtransplantatie binnen twee jaar mogelijk’, kopte er ruim 2 jaar geleden een artikel in het nieuws. Het is maar waar je je mee bezighoudt als dokter. Heeft het eigenlijk nog wel wat met medische hulp te maken? Ik vond het vooral een moderne vertelling van het Frankenstein verhaal. Vroeg me ook af wie er dan eigenaar is. Het hoofd of het lichaam? Of een gezamelijke huishouding als het ware? Het zal wel een inkoppertje zijn.

Het prolongeert in ieder geval het gedachtengoed dat wij ons brein zijn. Maar is dat ook zo? Daar valt genoeg op af te dingen, lijkt mij zo. Dat het ‘zelf’ een geheel is en niet alleen je brein. In het boeddhisme gaat men nog een stap verder, het zelf is geen continuüm aangezien alles onderhevig is aan constante verandering. En bestaat eigenlijk niet.

Inmiddels had er zich een vrijwilliger gemeld voor de eerste hoofdtransplantatie ter wereld. De beste jonge man heeft een dodelijke spierziekte. Het was de bedoeling van de neurochirurg in kwestie deze operatie eind 2017 uit te voeren.

Een collega-arts verklaart de neurochirurg voor gek en liet optekenen dat hij wel snapt waarom de jonge man zich voor dit experiment op gegeven heeft. ‘Maar hoewel hij bereid is te sterven tijdens de operatie, ben ik bang dat hij een lot tegemoet gaat dat erger is dan een fatale afloop van de operatie. We hebben geen idee wat dit met zijn hoofd gaat doen. Hij zou misschien een nieuw niveau van krankzinnigheid kunnen bereiken.’

In zijn uitspraken klinkt ook weer de ambivalentie in het gedachtengoed dat wij ons brein zijn. Wij hebben (tenslotte) geen idee wat dit met zijn hoofd gaat doen.

Naar verluidt kon hij door biologische en ethische redenen echter geen donorlichaam krijgen en valt de eer nu aan een ander slachtoffer van een bedenkelijke vooruitgang.

Door Libert

Hoofdtransplantatie roept vragen op
Eerste hoofdtransplantatie ter wereld is volgend jaar al mogelijk
Rus biedt zich aan als vrijwilliger voor hoofdtransplantatie

Nijmegen staat in de top tien van de gemeenten in Nederland waar mensen het ongelukkigst zijn volgens de Atlas voor Gemeenten. Maar 84 % van de inwoners geeft aan zich gelukkig te voelen. Maar, geluk bij een ongeluk, in Arnhem is dat maar 83%, dus er zijn nu alweer Nijmegenaren die zich daardoor gelukkiger voelen. Gemiddeld voelt 89% van de Nederlanders zich gelukkig. Ik vond dat al geweldig meevallen.

Op welke gronden wordt dat geluksgevoel eigenlijk bepaald? Nou, de Atlas heeft 50 vragen gesteld over leeftijd, burgerlijke staat, werk, religie, gezondheid, roken en drinken, vrienden, woning en de stedelijkheid van je woongebied. En er worden heel wat open deuren ingetrapt. Ik had je op een briefje kunnen geven dat mensen die gehuurd wonen met huurtoeslag zich over het algemeen minder gelukkig voelen dan mensen in een koophuis. Heeft iets met inkomen te maken. Verder voelen mensen die minder gezond zijn, werkloos of arbeidsongeschikt zijn of die een eenouder gezin hebben, aanmerkelijk minder gelukkig. Tja, dat had ik je ook wel kunnen vertellen. Ik heb in al die situaties gezeten en, eerlijk gezegd, ik werd er ernstig depressief van. Al dat gesodemieter eromheen als je weinig geld hebt – het veroorzaakt alleen maar extra stress.

Triest is natuurlijk dat migranten, met name moslims, zich hier erg ongelukkig voelen. Verkeerde verwachtingen en heimwee schijnen hieraan ten grondslag te liggen. Kan ik me voorstellen. Wij Nederlanders zijn echt niet zo aardig tegen ze, en de islam zelf schijnt ook niet echt behulpzaam te zijn in het geluksgevoel.

Mijn favoriet uit dit onderzoek is de volgende. Mensen die roken en/of gemiddeld of zwaar drinken voelen zich veel gelukkiger dan mensen die dit niet doen. Dit ondanks het feit dat je daar weer veel ongezonder van kan worden, want longkanker en Korsakoff komen daar natuurlijk weer om de hoek kijken. En ik keer op keer maar weer stoppen met roken en drinken.

Ach, laat ook maar. Mijn geluk bestaat uit het contact met mijn kinderen en vrienden, mijn leuke werk, mijn radiomaken en het knuffelen met mijn kat. Als roken en drinken me nog gelukkiger kan maken, wie ben ik dan om dat niet te doen? Ik word er in ieder geval heel Happy van.

Door Jeske Jansen

Ruim een week geleden is het Eurovisie songfestival afgesloten. Ik kijk verder nauwelijks nog TV en het was wel weer eens leuk om een avond of wat het songfestival samen te kijken.

Het thema was het vieren van diversiteit. Ik wil verder niet (weer) de taalpurist uithangen, maar ik vond het in dat verband wel weer opvallend dat de Engelstalige liedjes relatief in de meerderheid waren.

Gezien het succes van de inzending van Portugal, kan ik me voorstellen dat landen die nu nog een Engelstalig optreden ingezonden hebben, in weerwil van hun moerstaal, wel even achter de oren krabben. Of misschien hoop ik dat.

Van het stemmen en de uitslag aan het eind heb ik niks meegekregen. Ik hou niet zo van stemmen. Of uitslag.

Ik vond de combinatie van publieksstemmen en de vakjury wel een ideetje voor de volgende Europese verkiezingen. Het Eurovisie songfestival is toch ook een beetje een Europees paradepaardje. Wij stemmen dan, en een vakjury beoordeelt de verkozenen op hun vakkundigheid. En integriteit zou ik er aan toe willen voegen.

Ach, zult u zeggen; dat is niet erg democratisch. Maar om nou van (een gezonde) democratie te spreken als het gaat om het Europese bestuur? Met een structureel opkomstpercentage van minder dan 40% de laatste 5 verkiezingen in Nederland en een Europese opkomst van minder dan 43% bij de laatste is dat ook discutabel.

En gezien de populariteit van het festival zou ik de Europese politici willen aanraden om voor de volgende verkiezingen eens met een visie te komen die aanspreekt en flink uitpakken in plaats van een slaapliedje in te zenden.

Door Libert

Je ziet ze steeds vaker in het straatbeeld; automatische oversteekknoppen voor voetgangers en fietsers. De term knop is eigenlijk niet van toepassing. Het apparaatje detecteert de aanwezigheid van de verkeersdeelnemer en licht dan in het rood op met de tekst ‘wacht op groen’. In het begin meende ik nog dat je op zijn minst je hand er op moest leggen, maar dat is overbodig gebleken.

Er zijn mensen die nog wel gewoontegetrouw op het apparaat drukken of de hand er op leggen en pas gerustgesteld zijn als de tekst oplicht dat ze moeten wachten op groen. Een verkeerspaal die vertelt wat je moet doen. Het zou komisch zijn als het niet zo deerniswekkend was. Ik vind het toch een teken des tijds. Mensen die zeggen ruzie te hebben met de wasmachine is niet ongewoon. Of niet weten hoe ze hun koffiemachine of magnetron moeten instellen.

Hoe meer gebruiksaanwijzingen een ontwerp nodig heeft, hoe slechter het ontwerp is een conclusie die me bijgebleven is over bijvoorbeeld de inrichting van het verkeer. Wat dat betreft is die nieuwe verkeerspaal een goed ontwerp. Alleen is er iets anders aan de hand. Apparaten vormen een steeds bepalender rol in ons leven. Ik vraag me af wat daar de langere termijn effecten van zijn op de menselijk geest. Worden we er onderdaniger van? Uit onderzoek is gebleken dat na de introductie van de rekenmachine op school het hoofdrekenen b.v. sterk achteruit gegaan is.

Ik heb niet de illusie dat de technologisch vooruitgang te remmen is, maar het kan geen kwaad om stil te staan bij wat het met je doet zonder dat je wacht op groen.

Door Libert

Al enige tijd valt het me op dat de begeleiding die bij me langskomt steeds meer hardware op zak heeft. Een laptop en een smartphone meestal. Een ICT-er is er niks bij. Het zal ongetwijfeld bekend voorkomen. In een absurde bui zie ik het af en toe voor me dat de begeleiders in kwestie vroeg of laat bij me aanbellen met een camera op het voorhoofd en een oranje zwaailicht erbij. En een fluitje. Mocht er crisis zijn is het wel handig het verkeer te regelen. Ach, je moet er maar een beetje mee dollen, want soms voelt het wat onbehagelijk aan. Zeker ook omdat er al zoveel van je vastgelegd wordt als je onder behandeling bent en begeleidt wordt voor een psychiatrische aandoening. Om nog maar te zwijgen van je dagelijkse portie exposure aan camera’s in het wild en het schijnbaar privacy-vrije internet.

In mijn crisissignaleringsplan is inmiddels een kleurcodering aangebracht; groen, oranje en rood. Wat ben ik? Een weerswaarschuwing voor de overige verkeersdeelnemers? Een verkeerslicht met zwaailicht indicatie?

Het zal de moderniteit wel zijn. En ik kan geloof ik niet zo goed meekomen. Ben al bijna een 50 plusser met swipe angst en een lichte smartphone fobie. Wat dat betreft kan ik net zo goed meteen preventief geruimd worden. Of een ophokplicht. Ik stond eens in de rij voor de kassa in een niet nader te noemen supermarkt en er was een wat oudere dame of heer wat traag met handelen bij de kassa. Dit ontlokte de opmerking van een derde, jonger persoon die vond dat ze oude mensen het boodschappen zelf doen maar moesten verbieden. Tja, daar zakt mijn broek wel van af (gelukkig niet ter plekke). Maar vanuit het right now standpunt van de mobiele generatie heb ik het ook wel te doen met het gecultiveerde ongeduld van deze jonge mensen. ‘In het hier en nu zijn graag, maar daar heb ik nu even geen tijd voor’.

Ik heb begrepen dat de eerste proeven met robotisch gezelschap voor ouderen al redelijk succesvol zijn gebleken en dat eerste zorgrobots al in bedrijf zijn. Ik ben van jongs af aan altijd gefascineerd geweest door o.a. de robotverhalen van de Asimov en vond de film Wall-E ook erg vertederend, maar als de verdere automatisering van onze samenleving in houdt dat we niet meer rustig onszelf of de ander de ruimte kunnen geven om te zijn dan verbleekt die fascinatie wel enigszins.

Door Libert

Asimov
Wall-E

Ervaren

Sinds een aantal jaar veroveren steeds meer ervaringsdeskundigen een plek in de gelederen van de geestelijke gezondheidszorg. Hier en daar aangeslingerd door een (lokaal) quotum. Dat ervaring vaak tot (meer) deskundigheid leidt is eigenlijk een beetje een inkoppertje, maar laten we niet te flauw doen.

Want in de context van de geestelijk gezondheidszorg heeft ‘de ervaringsdeskundige’ wel degelijk een specifieke richting; waar de traditionele geestelijke gezondheidszorg zich vooral richt op rehabilitatie, besteedt de ervaringsdeskundige meer aandacht aan zelfregie en herstel.

Onder de streep is het natuurlijk een kostenbesparing. Het mes snijdt ook aan twee kanten; de (voormalige) cliënt herstelt niet alleen, maar participeert en ondersteunt anderen in datzelfde proces. Dus misschien een slimme besparing. Oh ja, daarom noemen ze het ook een hervorming.

Ik wil verder de ervaringsdeskundigen die nu hun nek uitsteken niet ontmoedigen, ik draag de herstelgerichte zorg een warm hart toe. En het opent tenslotte ook de deur voor hen die vaak een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben, maar die nog wel graag willen en kunnen.

Wat dat betreft is het eigenlijk ook positieve discriminatie. Daar is op zich niets mee maar het kan natuurlijk wel tot scheve ogen leiden en op weerstand stuiten.

Ik heb zelf ook een blauwe maandag de ambitie gehad om als ervaringsdeskundige aan de slag te geraken. Vanuit de hoop nog iets goeds te kunnen doen met de ervaringen, een functie vervullen. Ik heb de cursus oriëntatie op werken met eigen ervaring (WMEE) gedaan en wat me vooral helder is geworden is dat mijn eigen herstel eerst doorgezet moet zijn, voordat ik mijn ervaringswijsheid deskundig kan inzetten.

Het ironische is dat het herstel vaak hand in hand gaat met maatschappelijke deelname, terwijl de verantwoordelijkheid en een (te) hoog verwachtingspatroon dat herstel juist weer kan ondermijnen.

Zo is mijn ervaring in elk geval.

Ik wens de ervaringsdeskundige in spe dan ook veel wijsheid toe.

Door Libert

Het jaar is al enige tijd onderweg, maar het voelt nog nieuw aan. Ik vind het ook een prettige gedachte; een symbolische afsluiting van wat achter je ligt en een nieuw begin. Maar waarom wachten tot het nieuwe jaar? ‘Elke dag is als een onbeschreven blad’, zei mijn moeder altijd. Ik moest het als opgroeiende puber inmiddels beter weten en bedacht dat de doordruk van de vorige dag vaak nog terug te vinden is op nieuwe bladzijde.

Tja. Wat moet je met die (eigen)wijsheid, nietwaar?

Die eigengereidheid heb ik inmiddels wel een beetje kunnen loslaten, maar het steekt zo nu en dan zijn kop nog op. En het heeft me deels gevormd tot wie ik ben. Ten goede en ten kwade.

Nu streef ik ernaar om een onbevangen blik te behouden en in de praktijk te brengen dat je elke dag met een schone lei kunt beginnen. Die drukken tenminste niet door.

En dat valt niet altijd mee. In dat verband moet ik vaak denken aan de film ‘Eternal sunshine of the spotless mind’. Grofweg vertaald; de oneindige zonneschijn van een vlekkeloze geest.

In deze film wordt verkend wat er gebeurt als het mogelijk wordt om herinneringen aan, in dit geval een voormalige geliefde, kunt laten verwijderen om de pijn van het gemis niet te hoeven ervaren.

En dat klinkt beter dan dat het is. De film is vrij naargeestig vond ik, wat dat betreft geen aanrader.

Maar het zet je wel aan het denken over hoe belangrijk herinneringen zijn, hetzij fijn dan wel pijnlijk.

Door Libert

Eternal sunshine of the spotless mind

Als aspirant columnist had ik me voorgenomen om niet per se een actueel onderwerp aan te snijden. Maar dat is wel verleidelijk. En aangezien het nu december is, wordt het dus maar tijd voor een stukje over de kerst. Een kerststukje dus. Had daar vroeger als klein kind veel creatief plezier van; het maken van een daadwerkelijk kersstukje dan. Een blokje schuim en een waaier aan typische kerst items. Leuk om te doen.

Maar wat valt er nog te vertellen over kerst, wat al niet verteld is? Dat het zijn oorsprong vindt in het romeinse ritueel van Saturnaliën (ter ere van de romeinse god Saturnus) misschien. En dat die van de kerstboom waarschijnlijk ligt bij het Oudgermaans (heidens) ritueel waarbij de boom (een eik) centraal stond in de midwinterviering.

De christelijke kerken en dan vooral de rooms katholieke kerk moesten eigenlijk niets hebben van dit heidens ritueel. De kerstboom heeft dan ook niets te maken met de inhoud van het christelijke kerstfeest. Uiteindelijk is het dus wel een onderdeel daarvan geworden. Sterker nog, de oorspronkelijk gegeven geboortedatum van Jezus Christus is verplaatst van de zomer naar de winter om de christelijke interpretatie van het kerstfeest kracht bij te zetten. Naar het schijnt. Ik ben er verder ook niet bij geweest.

Maar ik geloof het zo.

En dan hebben we natuurlijk de Kerstman himself nog. Die vindt deels zijn oorsprong in het Sinterklaasfeest, wat de Nederlandse kolonisten naar Noord-Amerika meenamen. En die later als de Kerstman (‘Santa Claus’) zijn weg weer terug gevonden heeft in Europa.

Over dubbele persoonlijkheden gesproken.

Tot zover de kerst items van het kerststukje. Maar waar ligt het schuim, waar is de basis waarop dit rust? Ik ben wel gecharmeerd van het idee van een midwinterviering, waarbij de natuur centraal lijkt te staan en minder van de religieuze toeters en bellen. Maar ik ben dan ook een heiden. Denk ik.

Prettige midwinterviering in ieder geval.

Door Libert

Na een flinke boswandeling in de omgeving van Mook, gingen mijn wandelgenoot en ik nog even wat drinken en de boom verder optuigen die we terloops aan het opzetten waren. Tijdens dat optuigen kwam de vraag ter berde wat het tegenovergestelde is van angst.

Goeie vraag nietwaar, maar ook niet voor het eerst gesteld. De Deense filosoof Kierkegaard (1813 –1855) stelde dat de natuurlijke tegenpool van angst onuitsprekelijke vreugde is. En dat die angst een negatieve weg is die daar ook toe kan leiden.

Dat angst niet alleen maar een ontmoeting met het niets is, maar juist de aanzet naar positieve geborgenheid in een persoonlijk (gods)geloof, stelde hij vermoedelijk als theoloog.

De omstreden Duitse filosoof Heidegger (1889 –1976) verbindt angst (in tegenstelling tot vrees) met de afwezigheid van een object dat de angst zou veroorzaken en legt een connectie met een besef van het ‘in leven zijn’.

Mmm. Leest een beetje als een beschrijving van een psychose.

Ik denk dat die behoefte aan die geborgenheid herkenbaar is voor velen die dergelijke ervaringen hebben. En ook dat er vaak meer steun bij de geestelijk verzorgers gevonden werd in die momenten dan bij de pragmatische zorg die de (moderne) psychiatrie zo kenmerkt.

Vaak kan een openhartig en beschouwend gesprek over die ervaringen en de staat van je geest bijdragen aan het kunnen plaatsen van die ervaringen in een hanteerbaarder perspectief.

In 2012 was er een debatsymposium in de Rode Hoed in Amsterdam over psychiatrie en filosofie n.a.v. de uitgave van het gelijknamige handboek, waar het soms tot verhitte debatten leidde. Het botert niet zo tussen die twee. Wat opmerkelijk is gezien dat de psychiatrie zijn oorsprong toch (deels) moet hebben gevonden in de wijsbegeerte.

Ik zou zeggen; zoek de overeenkomsten in het plaatje, niet de 10 verschillen.

Door Libert

Enige jaren geleden attendeerde iemand me erop dat er uit onderzoek was gebleken dat het schoonmaken (van je huis) een therapeutische werking heeft voor vooral mensen met depressieve klachten. Ongetwijfeld. En het leeft een stuk prettiger. Het lijkt zo’n open deur. Moest daar nou onderzoek naar gedaan worden?

Ik moest denken aan het hebben van een zogenaamd opgeruimd karakter. Het verband tussen opgeruimd en opgewekt ligt daar toch mooi in besloten? Hebben we geen vertrouwen meer in onze taal als bron van overgeleverde kennis en ervaring?

Inmiddels heb ik begrepen dat het credo evidenced-based hoogtijdagen viert in de zorg. Laten we maar even voor lief nemen dat het kennelijk weer teveel gevraagd is om dat netjes even te vertalen naar een Nederlands begrip. ‘Op basis van aantoonbare resultaten’ of zo. Maar dat bekt niet zo lekker. Het is niet sexy genoeg. En zorg is hot. Er wordt grofweg tweemaal zoveel uitgegeven aan zorg als aan defensie wereldwijd. Volgens de meters op de website Worldometers althans.

En de trend is verdere verzakelijking van de zorg. Juist ja. Onderscheiden we hier niet de contouren van een (oprukkende) industrie? Daar gaat mijn opgewekt humeur. Tijd voor een grote schoonmaak.

Door Libert

Worldometers

Sinds een tijdje bemerk ik dat het lezen van de kleine lettertjes me moeilijker af gaat. Ik heb een leesbrilletje nodig, bedenk ik me als ik weer eens moeite heb om vast te stellen wat er nou precies in dat fruitsap zit waar ik me zinnen op heb gezet. Kan me trouwens niet herinneren wanneer ik het noodzakelijk begon te vinden om überhaupt vast te stellen wat er nou in dat fruitsap zit.

En sinds wanneer is het normaal geworden om een ‘bijsluiter’ te verplichten bij (voorbewerkte) voeding. Spreken we hier dan nog wel van (gezond) voedsel, mijmeren mijn gedachten voort.

‘Eet niets wat uw (over)grootmoeder niet als voedsel zou herkennen’. Aldus Michael Pollan (een amerikaanse schrijver en filosoof). Lastig boodschappen doen zo. Je kan moeilijk je grootmoeder elke keer meenemen. En zonder leesbrilletje dus.

En die lijkt belangrijker te worden. Het komt me voor dat er steeds meer kleine lettertjes bijkomen in onze maatschappij. Ik neem dan vaak even de moeite om het ook te lezen, maar het is een tijdrovende bezigheid en leidt vaak tot meer vragen dan antwoorden.

Gelukkig hebben we natuurlijk instanties die zich daar mee bezighouden en het keurig in kaart brengen. Alleen heb je dan vaak weer een gebruiksaanwijzing nodig. Toch maar even naar de opticien.

Door Libert